Co to jest ustawa o schronach?
1 stycznia 2026 roku w Polsce mają zacząć obowiązywać przepisy ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej („ustawy o schronach”). Nakładają one na deweloperów obowiązek takiego projektowania budynków wielorodzinnych, aby podziemne garaże i kondygnacje umożliwiały adaptację na miejsca doraźnego schronienia. W doraźne schronienia na wypadek sytuacji kryzysowej mają być wyposażone także budynki użyteczności publicznej. Sejm przyjął ustawę schronową 5 grudnia, a prezydent RP podpisał ją 17 grudnia 2024 roku.
Utrzymanie i monitoring miejsc doraźnego schronienia
Miejsca doraźnego schronienia w budynkach wielorodzinnych oraz budynkach użyteczności publicznej będą podlegały stałemu monitoringowi, a ponadto – będą musiały być utrzymane w odpowiednim stanie technicznym. Art. 103 projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej wskazuje, że „Właściciel lub zarządca miejsca doraźnego schronienia zapewnia utrzymanie miejsc doraźnego schronienia w należytym stanie technicznym oraz udostępnia je na cele ochrony ludności”.
Poznaj różnice między ograniczonym prawem rzeczowym a obszarem ograniczonego użytkowania.
Jak ustawa może wpłynąć na rynek nieruchomości?
Budując nowe obiekty mieszkalne oraz garaże podziemne, deweloperzy będą musieli pamiętać o rozwiązaniach, które zapewnią bezpieczne tymczasowe schronienie ich mieszkańcom. Nowe przepisy mają dotyczyć obiektów, na które wniosek o uzyskanie pozwolenia na budowę będzie złożony po 31 grudnia 2025 roku. Mogą one mieć duży wpływ na funkcjonowanie rynku nieruchomości. Do organizacji takich miejsc w piwnicach lub garażach podziemnych niezbędne będzie bowiem zastosowanie np. wzmocnionych stropów i całej infrastruktury z drogami ewakuacyjnymi czy odpowiednią wentylacją. Konieczność uwzględnienia „schronów” w nowych budynkach wiąże się również z dodatkowymi kosztami zabezpieczeń technicznych czy materiałów budowlanych. Wyposażenie budynków w miejsca doraźnego schronienia zwiększy zatem ogólny koszt budowy, a tym samym – koszt zakupu nieruchomości. Przewiduje się, że ceny mieszkań mogą wzrosnąć nawet o 10 procent. W związku z przepisami ustawy mogą pojawić się także opóźnienia w realizacji nowych inwestycji. Wydłuży się ponadto sam proces uzyskiwania pozwoleń na budowę. Co więcej, konieczność wydzielenia miejsc doraźnego schronienia wpłynie bezpośrednio na liczbę mieszkań oraz miejsc parkingowych w garażach podziemnych.
Może Cię zainteresować: : „Budynek usługowo-mieszkalny jako inwestycja. Co warto wiedzieć przed kupnem?”
Nowe regulacje a fundusze od organów ochrony ludności
Na wniosek właściciela bądź zarządcy budynku organy ochrony ludności – np. prezydent miasta czy burmistrz – będą mogły przekazywać środki finansowe w postaci dotacji celowej na:
- budowę lub przebudowę budowli ochronnej,;
- organizowanie miejsc doraźnego schronienia,;
- przygotowanie budowli ochronnej do użycia.;
Właściciele oraz zarządcy obiektów budowlanych będą mogli liczyć również na fundusze w formie dotacji celowej na remont i utrzymanie obiektów zbiorowej ochrony. Finansowanie ma dotyczyć do 100 procent kosztów inwestycji.
Sprawdź, jakie są najpopularniejsze wybory inwestycyjne Polaków.
Ustawa o schronach – główny cel
Ustawa o schronach ma na celu zapewnienie obywatelom ochrony w razie kryzysowej sytuacji. Wprowadzenie przepisów, które nakładają obowiązek uwzględniania miejsc doraźnego schronienia, wynika m.in. z coraz poważniejszych zmian klimatycznych oraz potencjalnych konfliktów. Pomimo wad i wyzwań związanych z wyższymi kosztami budowy warto pamiętać o tym, że w dłuższej perspektywie nowe regulacje mogą znacząco poprawić bezpieczeństwo mieszkańców.